نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز کلیات طرح «استانی شدن حوزه انتخابیه مجلس» را که روز گذشته و با تغییر دستور در اولویت برنام های  مجلس قرار گرفته بود، به بحث و بررسی گذاشتند و پس از طرح نظرات موافقان و مخالفان و نمایندگان دولت کلیات این طرح را به تصویب رساندند؛ به این ترتیب جزئیات این طرح در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس بررسی و به صحن علنی ارجاع خواهد شد.

در بررسی این طرح مهدی دواتگری نماینده مردم مراغه و عجبشیر، سید شکر خدا موسوی نماینده مردم اهواز، سید محمد سادات ابراهیمی نماینده مردم شوش و گتوند به عنوان نمایندگان مخالف و حسین گروسی نماینده مردم شهریار و شهر قدس، علی مطهری نماینده مردم تهران و احمد علی مقیمی نماینده مردم بهشهر و نکا با عنوان موافقان این طرح صحبت کردند؛ همچنین مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور نیز به نمایندگی از دولت در صحن علنی حاضر شد و با بیان دلایلی مخالفت دولت را با این طرح اعلام کرد و در نهایت کلیات این طرح با 149 رای موافق، 69 رای مخالف و 9 رای ممتنع از مجموع 233 نماینده حاضر در مجلس تصویب شد.

مهمترین دلایل مخالفان این طرح برای مخالفت با آن به این شرح بود: جامع و مانع نبودن طرح و ابهام در آن، عدم امکان شناخت مردم یک استان از همه نامزدها با توجه به ضعف نظام حزبی بر ایران، از بین رفتن پل ارتباطی مردم و نمایندگان به ویژه در رابطه با شهرهای کوچک و روستاها در شیوه انتخابی استانی، افزایش هزینه های انتخاباتی با توجه به ضرورت تبلیغات در سطح استان و بیم تضعیف مشارکت عمومی، شائبه برانگیخته شدن حساسیت های قومی در این روش و ابهامات شیوه استانی – شهرستانی، سابقه مخالفت شورای نگهبان با این طرح به دلیل مشکل کاهش مشارکت عمومی و نیز افزایش هزینه های عمومی و مغایرت با اصل 75 قانون اساسی.

موافقان طرح نیز به بیان نکاتی همچون کم رنگ شدن نقش پول و قومیت در انتخابات با روش استانی، کلان نگری نمایندگان و پرهیز از توجه به مسائل جزئی و منطقه ای، فرصت بیشتر نمایندگان برای قانون گذاری و نظارت به عنوان وظایف اصلی نمایندگی و دور شدن از مسائل شخصی موکلان، جلوگیری از خرید و فروش آرا و طایفه گرایی و زمینه سازی براس ایجاد احزاب قوی و وحدت و انسجام در بین نمایندگان استان برای پیگیری طرح های استانی و نیز ایجاد مقدمه لازم برای حرکت به سمت نظام پارلمانی به عنوان دلایل موافقت خود پرداختند.

شرح مخالفت نمایندگان :

در همین راستا مهدی دواتگری نماینده مردم مراغه و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مخالفت با کلیات مذکور بار مالی را یکی از دلایل مخالفت خود با این طرح عنوان کرد.

وی اضافه کرد: نامزدها با اجرایی شدن این طرح مجبور به وصل شدن به صاحبان قدرت و ثروت می‌شوند و همین موضوع چالش‌های فراوانی را برای مجلس ایجاد خواهد کرد.

نماینده مردم مراغه قطع ارتباط مردم با نمایندگان را دیگر آسیب طرح استانی شدن انتخابات برشمرد و یادآور شد: یک بار در مجلس هفتم این طرح مطرح شد که شورای نگهبان با آن مخالفت کرد. به همین دلیل ما باید این موضوع را در ارائه رای خود مدنظر قرار دهیم.

سیدشکرخدا موسوی نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی دیگر نماینده‌ای بود که در مخالفت با کلیات طرح مذکور به بیان نقطه نظراتش پرداخت.

وی با بیان اینکه امروز مشکلات زیادی وجود دارد که می‌توان به آنها پرداخت، خاطرنشان کرد:‌بهتر است در زمانی که مردم با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند ما ارائه این طرح را به دوره بعد واگذار می‌کردیم و رفع آن مشکلات را در اولویت خود قرار می‌دادیم.

نماینده مردم اهواز از لزوم تصویب طرح‌ها برای تامین منافع استان‌ها تاکید کرد و گفت که طرح استانی شدن انتخابات منفعتی برای استان‌ها ندارد.

موسوی اضافه کرد: امروز ما چه بخواهیم چه نخواهیم مردم مشکلات خود را با نمایندگان در میان می‌گذارند. به همین دلیل مطمئن باشید که اگر این طرح به تصویب برسد ارتباط مردم با نمایندگان قطع خواهد شد.

«اگر قرار است طرح استانی شدن انتخابات مجلس در آینده هم دنبال شود باید کار پژوهشی گسترده بر روی آن انجام شود تا در نهایت طرح مطلوبی به صحن علنی ارائه و به تصویب نمایندگان برسد».

نماینده مردم اهواز طرح استانی شدن انتخابات را عاملی برای ایجاد حساسیت‌های قومی دانست و تاکید کرد که شورای نگهبان همانند مجلس هفتم با این طرح مخالفت خواهد کرد.

سیدمحمدسادات ابراهیمی به عنوان سومین مخالف کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس گفت: بنده جزو طراحان این طرح بودم اما به دلیل تغییرات بنیادینی که در کمیسیون تخصصی بر روی طرح اتفاق افتاد من هم به مخالفان طرح پیوستم.

وی با بیان اینکه با استانی شدن انتخابات مجلس مردم فراموش خواهند شد، گفت: در چنین وضعیتی منابع بر اساس نیازها توزیع  نمی‌شود و آنگاه باندهای قدرت و ثروت با پول‌های کثیف وار معرکه خواهند شد.

نماینده مردم شوشتر حمایت از مردم را عاملی برای افزایش اقتدار نظام دانست و تاکید کرد که با استانی شدن انتخابات مجلس ارتباط بین مردم و نمایندگان قطع و در پی آن حمایت از مردم کاهش می‌یابد.

سادات‌ابراهیمی اضافه کرد: می‌گویند با استانی شدن انتخابات مجلس می‌توان به کارهای کلان پرداخت اما مگر امروز می‌توان کارهای کلان پیگیری کرد،‌در واقع امروز هم می‌توان نگاه کلان داشت و تمامی این مسائل به نگاه نمایندگان بستگی دارد.

نماینده مردم شوشتر با بیان اینکه شورای نگهبان به طرح استانی شدن انتخابات مجلس ایراد خواهد گرفت،‌گفت: ما امروز برنامه‌ای برای رفع دغدغه‌های شورای نگهبان در این طرح نداشتیم و همین موضوع باعث رد دوباره طرح خواهد شد.

متن کامل طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه انتخابات مجلس به شرح زیر است:

ماده ۱: در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه استانی انتخابات محسوب می‌گردد.

تبصره ۱: تعداد نمایندگان هر حوزه استانی معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مستند به قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۶۶/۱/۳۰ و اصلاحیه‌های بعدی آن تعیین شده است.

تبصره ۲: رای‌دهندگان در هر حوزه انتخابیه می‌توانند به تعداد نمایندگان لازم برای استان از بین نامزدهای انتخاباتی استان، نمایندگان مورد نظر خود را انتخاب کنند.

تبصره ۳: حوزه‌های انتخابیه اقلیت‌های دینی از شمول این قانون مستثنی هستند.

ماده ۲: هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید منحصراً برای یکی از حوزه‌های انتخابیه موجود در استان ثبت‌نام کنند. ثبت‌نام در بیش از یک حوزه انتخابیه موجب لغو ثبت‌نام و محرومیت از داوطلبی نمایندگی آن دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی خواهد شد.

ماده ۳: علاوه بر شرایط مندرج در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، هر داوطلب نمایندگی باید متولد محدوده جغرافیایی حوزه انتخابیه محل ثبت‌نام بوده یا سابقه نمایندگی مجلس از آن حوزه یا سابقه حداقل پنج سال سکونت در آن محدوده را داشته باشد.

ماده ۴: از هر حوزه انتخابیه موجود در حوزه استانی نامزد یا نامزدهایی که حداقل ۱۵ درصد آرای صحیح مأخوذه حوزه انتخابیه موضوع تبصره یک ماده یک این قانون را کسب کنند و بالاترین رای را در کل استان بدست آوردند، نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه محسوب می‌شوند.

ماده ۵: در انتخابات مجلس شورای اسلامی به منظور تجمیع و اعلام نتایج آرای نامزدهای انتخابات در حوزه‌های انتخابیه استان، هیات اجرایی مرکز استان توسط استاندار با ترکیب اعضا شامل استاندار، دادستان، مدیرکل ثبت احوال استان و از تمام هیات‌های اجرایی اصلی هر حوزه انتخابیه استان یک نفر از معتمدان به انتخابات هیات اجرایی همان حوزه تشکیل می‌گردد.

ماده ۶: یک تبصره به شرح زیر، ذیل ماده ۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اضافه می‌شود:

تبصره ـ وزارت کشور مکلف است ترتیبی اتخاذ کند که حداقل ۷۰ روز مانده تا پایان دوره مجلس شورای اسلامی، انتخابات برگزار شود و فرآیند اخذ رای صورت گیرد.