کتاب انقلاب اسلامی ایران در مراغه، روایتگر همسویی مردم این شهرستان با فعالان انقلابی ایران اسلامی در گذری 15 ساله از آغار تا پیروزی نهضت امام خمینی (ره) است.
فاصله بین سال ها 1342 تا 1357 از دوره های مهم تاریخ معاصر ایران است که در آن مبارزه های مردم به رهبری حضرت امام خمینی (ره) آغاز و با پیروزی، تبدیل به یکی از بزرگترین رویداهای جهان در قرن بیستم شد.
نهضت امام خمینی (ره) که آغاز عصر جدیدی از تاریخ اسلام و دنیای دیانت بود و موجب مطرح شدن دوباره اسلام به عنوان قدرتی تعیین کننده در جهان شد، از شهرها، روستاها و مناطق مختلف کشور آغاز و با اتحاد و انسجام آحاد ملت ایران به پیروزی رسید.
کتاب 'انقلاب اسلامی در مراغه'، به منظور بررسی نقش مردم این دیار همصدا و همپای مردم کشور در پیروزی انقلاب اسلامی توسط 'منصور پورموذن' و 'مسعود غلامیه' دو پژوهشگر تاریخ و اعضای انجمن تاریخ پژوهان مراغه تهیه و تدوین شده است و در آن به رویدادهای این شهرستان از 20 شهریور 1342 تا 22 بهمن 1357 پرداخته می شود.
در مقدمه این کتاب بر رهنمودی از امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه 'لازم است برای بیداری نسل های آینده و جلوگیری از غلط نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند و قیام ها و تظاهرات مسلمانان ایران در شهرهای مختلف را با تاریخ و انگیزه آن ثبت نمایند تا مطالب اسلامی و نهضت روحانیت سرمشق جوامع و نسل های آینده شود' اشاره شده است که اهمیت این کتاب را برای تدوین و پژوهش بیشتر از گذشته می کند.
بر اساس این رهنمود، مولفان این کتاب در مدت پنج سال کار پژوهشی، موفق به تدوین کتابی در 290 صفحه شدند که از بخش های مختلف از جمله جریان ها و تحول های انقلاب، روند اصلاحات ارضی در مراغه، تبعید حضرت امام (ره) و نقش آن در عکس العمل روحانیان این شهرستان در مقابل این اقدام و اعتراض های مردم علیه رژیم پهلوی تشکیل شده است.
این کتاب توسط بنیاد تاریخ پژوهی انقلاب اسلامی به چاپ رسیده و محققان این اثر به علت کمبود منابع مکتوب در مراغه، پژوهش های خود را پس از جمع آوری تاریخ شفاهی این شهرستان، از اسناد موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مرکز بررسی اسناد وزارت اطلاعات، سازمان اسناد ملی ایران و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نیز بهره جسته اند.
رئیس هیات مدیره انجمن تاریخ پژوهان مراغه و از مولفان این کتاب به خبرنگار ایرنا گفت: این هدیه ناقابل، اطلاعات جدیدی از تاریخ شهرستان به غیر از کتاب های چاپ شده در گذشته است تا بتوان اسناد مکتوب و شفاهی را برای ارایه به جامعه فرهنگی در کنار هم قرار داد.
منصور پورموذن، افزود: با توجه به موقعیت و وضعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک (سیاست جغرافیایی) مراغه، قرار گرفتن به عنوان بزرگترین شهر جنوب آذربایجان شرقی و موقعیت خاصی تاریخی آن، زمینه ای برای حفظ خاطرات شفاهی این شهرستان در کنار اسناد تاریخی شد تا پنج سال قبل قراردادی با بنیاد تاریخ پژوهی انقلاب اسلامی منعقد و تدوین کتاب شروع شود.
وی اظهار کرد: به علت آتش سوزی شهربانی مراغه در سال 1357 موفق به کسب اسناد مکتوب از این شهرستان نشدیم و در این راستا از اسناد موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مرکز بررسی اسناد وزارت اطلاعات، سازمان اسناد ملی ایران و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بهره گرفتیم.
دانش آموخته مقطع دکتری تاریخ با گرایش ایران دوره اسلامی، یادآور شد: اسناد اهدایی فریدون مرزپور و آیت الله شیخ علی ارومیان از مستنداتی است که راه را برای ادامه مسیر این پژوهش هموار کرد.
پورموذن، ادامه داد: عمل به رهنمودها و تاکیدهای امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران مبنی بر انتقال خاطرات انقلاب به نسل های بعدی از مهمترین اهداف تدوین این کتاب بود و جریان انتقال تفکر انقلاب اسلامی به توده مردم، نقش رهبری روحانیان در آن و عکس العمل مردم به جریان های تاثیر گذار انقلاب در این اثر تشریح شده است.
وی گفت: با توجه به وجود پادگان نظامی (امام رضا (ع)) در مراغه و نفوذ رژیم وقت در ارتشیان، واکنش نیروهای مذهبی و غیرمذهبی فعال این شهرستان در قبال جو نظامی و طاغوتی حاکم، مراغه را به یکی خاستگاه های مهم انقلاب در شمال غرب تبدیل کرده است.
رئیس هیات مدیره انجمن تاریخ پژوهان مراغه یادآوری کرد: با موفقیت نسبی انقلاب اسلامی در سال 1356، مبارزه های انجام یافته در این شهرستان نیز شکلی منسجم تر به خود گرفت که سعی شده در این کتاب بر آن ها بیشتر توجه شود.
پورموذن، اظهار داشت: آیت الله شیخ علی ارومیان از هدایت کنندگان نهضت امام (ره) و زنده یاد حاج سعادت موسوی از چهره های تاثیر گذار مردمی در این شهرستان هستند که در انسجام این مبارزه ها نقش بسزایی داشته اند.
وی اضافه کرد: جریان ها و تحولات انقلاب اسلامی، روند اصلاحات ارضی در مراغه، تبعید حضرت امام (ره) و عکس العمل روحانیان مراغه در قبال این قضیه، شکل گیری انجمن های ایالتی و ولایتی، اعتراض های مردم مراغه علیه رژیم شاهنشاهی از دیگر بخش هایی است که در این کتاب به آن توجه شده است.
مولف کتاب 'انقلاب اسلامی در مراغه' با اشاره به اینکه 'شهدای قبل از پیروزی انقلاب' از دیگر بخش های مهم این کتاب است، گفت: اولین شهیدی که در این کتاب به آن اشاره شده طلبه شهید عبدالله غفاری است که در سال 1356 در مسجد آقا محمد تقی، علیه شاه سخنرانی تندی داشت و انقلابیان مراغه برای جلوگیری از دستگیری وی توسط ساواک، شهید غفاری را از شهر خارج کردند تا وی به قم مشرف شود.
پورموذن، افزود: غفاری، در تصادفی مشکوک در قم بعد از انتقال به بیمارستان به شهادت می رسد و با توجه به اسناد بدست آمده یقین حاصل می شود که اولین شهید انقلاب اسلامی در مراغه است.
وی اظهار کرد: شهید رضا شکاری (نخستین شهید هسته ای کشور) که در میدان مصلا به شهادت رسیده و شهیده فاطمه شریعت زاده (نخستین شهیده مراغه) که در مقابل خانه خود روبروی گروهان پایداری مراغه جنب مسجد نصیر آباد خیابان اوحدی بر اثر اصابت تیر به شهادت می رسند از دیگر شهدایی است که در این کتاب به آن اشاره شده است.
پورموذن، خاطرنشان کرد: مبارزه مردم مراغه در طول تبعید حضرت امام (ره) با تشکیل کانون های مذهبی مساجد و نشان دادن اعتراض های مردم در مراسم های عزاداری ماه محرم و یا اعیاد شعبانیه ادامه یافت و این اعتراض ها با اجرای نمایشنامه های مذهبی و تهیه و تکثیر جزوه های مذهبی نمود بیشتری یافت و براساس اسناد بدست آمده، مشخص می شود که سال 1355 مبارزان انقلابی این شهرستان به تعداد هفت نفر در آستانه سفر شاه به مراغه دستگیر و زندانی می شوند.
دیگر مولف این کتاب و عضو هیات مدیره انجمن تاریخ پژوهان مراغه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مراغه در سال های متمادی جایگاه تاریخی خود را در تاریخ ایران بارها به اثبات رسانده که وجود گزارش های تاریخی و مستندهای آن در طول دوره های گذشته به ویژه تاریخ بعد از اسلام گواه این ادعا است.
مسعود غلامیه، افزود: انقلاب اسلامی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران از این قائده مستثنی نیست و در این کتاب سعی شده تا شهر مراغه به عنوان یک شهرستان پیشرو در اقدام های اصلاحی اجتماعی و تاثیرگذار در منطقه که مکتب فرهنگی خود را به نمایش گذاشته است، مورد برسی قرار گیرد.
وی اظهار کرد: در این کتاب بر پایه روش منطبق با پژوهش های علمی دانشگاهی، زوایای ناگفته وقایع سال های قبل از انقلاب اسلامی و چگونگی شکل گیری جریانات انقلاب مردمی سال 1357 را بدون اعمال نظرات شخصی و به دور از حب و بغض ها، بررسی شده است.
دانش آموخته مقطع دکترای رشته تاریخ گرایش تاریخ پزشکی، یادآور شد: در راستای این پژوهش ناچار از استفاده از اسناد طبقه بندی شده بنیادها و مراکز اسنادی بودیم؛ از طرفی مشارکت مردمی در این واقعه لزوم استفاده از تاریخ شفاهی ثبت نشده را دوچندان می کرد که بعضی وقت ها همکاری نکردن برخی افراد و نهادها بر مشکلات این پژوهش تاریخی می افزود.
غلامیه، ادامه داد: با همه این نارسایی ها، نام و خاطر شهدای این انقلاب، مسیر را هموار و ما را در این حرکت مصمم کرد.
وی خاطرنشان کرد: تاریخ، درس عبرتی برای آیندگان بود تا بخوانند و بدانند پیشینیان چه رفتار غلطی در پیش گرفته بودند و امپراطوری های عظیم نیز تاب مقاومت نیاورده و روزی سرنگون شدند.
عضو هیات مدیره انجمن تاریخ پژوهان مراغه گفت: در کل بررسی 'تاریخ انقلاب اسلامی در مراغه' بدنبال ارتقای آگاهی مردم در خصوص گذشتگان خود بودیم و آنچه این اثر را متمایز از انواع خود و مناطق دیگر می کند، مراجعه به منابع دست اول، اشخاص مطلع و فعال در آن سال ها است.
غلامیه، افزود: این اسناد بدون در نظر گرفتن رفتار و اندیشه های افراد فعال در عرصه قبل از انقلاب در جریان های سیاسی بعد انقلاب در کنار اسناد منحصر به فرد و گاهی طبقه بندی شده با در نظر گرفتن عکس های مندرج در متن که در چند سال به زحمت بدست آمد، اثری شاخص در نوع خود به مکتب تاریخ ایران اسلامی تقدیم می کند.
وی افزود: این اثر تذکری بجاست که اگر نهادهای معتبر و معطوف به فرهنگ، همگام با سازمان های دانش بنیان در جهت فرهنگ سازی و توسعه فرهنگی در کنار توسعه علمی وارد شوند به طور قطع آثاری پربارتر و قابل تکیه تولید می شود.
انجمن تاریخ پژوهان مراغه با هدف تقویت، رشد و اعتلای تاریخ و فرهنگ مراغه تشکیل شده است و هم اکنون دارای کارگروه های مختلف از جمله باستان شناسی، تاریخ ایران باستان، تاریخ دوره اسلامی، تاریخ اسلام، تاریخ معاصر، معماری و فرهنگ و هنر است.
اعضای این نهاد پس از تاسیس موفق به تالیف 20 جلد کتاب در زمینه های مختلف از جمله تاریخ، تاریخ علوم پزشکی اسناد، ادیان و عرفان شده اند.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.
خبرنامه وب سایت: