عزم جدی مسوولان دستگاه های اجرایی مراغه برای انسداد چاه های غیرمجاز تنفس مصنوعی برای احیای آب های زیر زمینی این شهرستان در وقت اضافه و مقابله با برداشت بی رویه آب سفره های زیر قشری زمین است.
کاهش نزولات جوی، افزایش مصرف بی رویه آب و برداشت و استخراج غیرمتعارف آب از طریق حدود چهارهزار چاه غیرمجاز در این شهرستان نفس آب های زیر زمینی را بریده و حیات آن را به خطر انداخته است.
با ادامه این روند رگ حیات بخش کشاورزی مراغه رو به خشکی می رود و منبع درآمد بخش زیادی از مردم این شهرستان در روستاها با خطر جدی مواجه می شود.
بهره برداران چاه های غیرمجاز سالانه حدود 40 میلیون مترمکعب آب از سفره های زیر قشری این شهرستان استخراج می کنند و علاوه بر آن آبیاری بیشتر اراضی این شهرستان با روش های سنتی انجام می شود که این کارها زمینه را برای اتمام ذخیره استراتژیک بخش کشاورزی و شرب نسل های آینده فراهم می کند.
بدون شک آب های زیر زمینی در چند هزار سال در قشرهای زیرین زمین ذخیره شده و اکنون کاهش نزولات جوی و بارش های تاثیرگذار، بهانه ای به دست کشاورزان داده تا این سرمایه هزاران ساله را در عرض چند سال با روش های پرمصرف سنتی به اتمام برسانند.
طبق پایش ایستگاه های بارش سنج مدیریت امور آب مراغه، از اول مهر سال جاری تا 27 آبان 118 میلی متر بارندگی رخ داده که این میزان در مدت مشابه سال گذشته 152 میلی متر بود که این امر نشانگر کاهش حدود 22 درصدی نزولات جوی است.
فرهاد پاک نیا، مدیر مشارکت های مردمی شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در جمع خبرنگاران مراغه اعلام کرده که ایران جزو پنج کشور اول درگیر با بحران آب در جهان است و نبود مدیریت صحیح مصرف آب در حوزه های مختلف خطرهای این بحران در کشور را بیشتر از گذشته می کند.
خشکی دریاچه ارومیه و افزایش شوری اراضی آبریز این دریاچه نیز علتی دیگر بر افزایش مصرف آب دراین حوزه شده تا کشاورزان بدون توجه، شاید به علت بی اطلاعی، اقدام به حفر چاه های غیر مجازی کنند که سایه تهدید آن ها بیشتر ازگذشته بر این منطقه گسترده می شود.
مدیریت امور منابع آب منطقه ای مراغه از سال های گذشته طرح انسداد چاه های غیرمجاز را در دستور کار خود قرار داده است.
علی دلداری، دادستان عمومی و انقلاب مراغه نیز درابتدای سال جاری در جلسه پیشگیری از وقوع جرم، با اشاره به تصمیم جدی برای انسداد 300 حلقه چاه غیرمجاز دراین شهرستان، اعلام کرده بود: این چاه ها از سال 85 به بعد، حفر شده و برای تمام آن ها پرونده تشکیل و حکم محکومیت صاحب های آن ها صادر شده است.
امسال مدیریت امور منابع آب منطقه ای مراغه با همکاری نهادهای قضایی و انتظامی و به همت دو گروه حفاظت از آب های زیر زمینی و یک گروه مهندسی رودخانه، موفق به انسداد 125 حلقه چاه غیرمجاز شده که این گام، قدمی مثبت در راستای کاهش برداشت بی رویه آب های زیر زمینی است.
مدیرامور منابع آب منطقه ای مراغه از برنامه ریزی برای انسداد بیش از 200 حلقه چاه غیر مجاز در سال جاری خبر داد و گفت: علاوه بر این تعداد، در صورت تامین اعتبار، طرح مهندسی چهار رودخانه دایمی صوفی چای، خداجوچای، چاوان چای و مردق چای به منظور حریم گشایی آن ها اجرا می شود.
عبدالله فرمانی افزود: این مدیریت تا سه سال آینده پیگیر انسداد چاه های غیرمجاز است تا بتواند دراین مدت چاه های انسداد شده را به بیش از 600 حلقه برساند و در طرح مهندسی رودخانه ها نیز تعدادی از چاه های موجود در حریم رودخانه ها نیز مسدود می شود.
وی با اشاره به اینکه تجاوز افراد سودجو در حریم رودخانه تنها به حفر چاه ها خلاصه نمی شود بلکه دراین محل ها ده ها استخر نیز حفر شده است، یادآور شد: در صورت اجرای مهندسی حریم رودخانه ها، 28 استخر در چوان چای و 9استخر درامتداد خداجوچای مسدود می شود و هم اکنون حکم اجرای آن ها با حمایت نهادهای قضایی صادر شده که با تخصیص اعتبار در اسرع وقت اجرا می شود.
برداشت غیر متعارف آب های زیر زمینی در مراغه فقط مربوط به چاه های غیرمجاز نبوده بلکه سالانه از سه هزار و 610 چاه دارای پروانه و چشمه های سنتی این شهرستان نیز حدود 72 میلیون متر مکعب آب برداشت می شود که عمده این مصرف ها برای آبیاری اراضی کشاورزی و باغی است.
در مدت 20 سال گذشته حدود 10 هزارهکتار باغ دراین شهرستان به صورت بی رویه توسعه یافته که عمده باغ های توسعه یافته در حاشیه رودخانه های مردق چای و خداجو چای است.
معاون استاندارآذربایجان شرقی و فرماندار ویژه مراغه نیز ماه گذشته در جلسه تدوین راهکارهای حفاظت از حریم رودخانه های این شهرستان، توسعه بی رویه باغ ها، حفر چاه های غیرمجاز و استفاده بیش از حد منابع آبی، را عامل اصلی کاهش سطح سفره های زیرزمینی و به خطرافتادن منابع آبی این شهرستان اعلام کرد.
ظفر محمدی، از تشکیل کارگروهی برای مدیریت واحد حفاظت از منابع آبی، مقابله با چاه های غیرمجاز و جلوگیری از توسعه باغ ها دراین شهرستان خبر داده است.
وی افزود: کارگروه باید در زمینه مقابله با حفر چاه های غیرمجاز، توسعه بی رویه باغ ها، توسعه تنوع کشت و استحصال محصول هایی با نیاز آبی کمتر فعالیت کند.
محمدی، با بیان اینکه تشکیل این کارگروه موجب وحدت رویه و هماهنگ نهادهای مربوطه دراین زمینه می شود، یادآوری کرد: موفقیت دراین طرح علاوه برانجام این اقدام ها، نیازمند تغییر برخی قوانین در سطح ملی و استانی است.
با احتساب حدود چهارهزار چاه غیرمجاز و حدود سه هزار و 610 چاه دارای پروانه دراین شهرستان، سالانه بیش از 100 میلیون متر مکعب از ذخیره آب های زیرزمینی استحصال و در بخش کشاورزی مصرف می شود که عمده این چاه ها در باغ های تازه توسعه یافته حفر شده است.
اجرای روش های نوین آبیاری دراراضی کشاورزی، میزان مصرف آب سفره های زیرزمینی را کاهش می دهد.
مدیرامور منابع آب منطقه ای مراغه می گوید: هم اکنون به علت توسعه بی رویه باغ ها، این شهرستان بیش از شش درصد از منابع استان را مصرف می کند که این مساله موجب حساسیت بیشتر نسبت به این منطقه شده است.
عبدالله فرمانی افزود: شرایط آب و هوایی و مرغوبیت خاک مناطق کوهپایه ای این شهرستان و تمرکز اقتصادی مردم در بخش کشاورزی، مهم ترین علت توسعه بی رویه باغ ها است.
وی با اشاره به اینکه در بانک اطلاعاتی این مدیریت، چاه های این شهرستان شامل چاه های حفر شده قبل از سال 85 و غیر مجاز بعد از این تاریخ است، گفت: به منظور تعیین تکلیف چاه های حفر شده قبل از سال 85 دراین شهرستان 500 نفراز صاحبان سه هزار و501 چاه حفر شده نام نویسی کرده اند تا با استفاده از فرم شماره 1 تکلیف این چاه ها تعیین شود.
فرمانی یادآوری کرد: هدف گذاری این اداره برای چاه های غیر مجاز بعد از سال 85، انسداد آن ها بوده که در این راستا نهادهای قضایی و انتظامی همکاری تنگاتنگی با این مدیریت داشته و هم اکنون برای بسیاری از این چاه ها حکم انسداد غیر قابل اعتراض صادر شده است.
مدیر جهاد کشاوری مراغه نیز دراین ارتباط گفت: این مدیریت با همکاری امور منابع آب این شهرستان اقدام به ساماندهی وضعیت چاه های غیر مجاز کرده و دراین راستا برنامه ای جامع در محل های مختلف در حال تدوین است.
محمد نریمانی، با بیان اینکه بهره برداران چاه های غیرمجاز افراد قانون شکنی هستند که حقوق بهره برداران مجاز را ضایع می کنند، افزود: از دیدگاه این دستگاه افراد فاقد مجوز استفاده از آب های زیر زمینی، کشاورز محسوب نشده بلکه افراد متخلفی هستند که از قانون تبعیت نمی کنند.
وی اظهار کرد: این افراد باعث ضایع شدن حقوق کشاورزان واقعی شده که علاوه بر استفاده غیر مجاز آب های زیر زمینی و تخریب منابع آبی، موجب بدنامی کشاورزان می شوند.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه یادآور شد: ساماندهی وضعیت موجود چاه های غیرمجاز به منظور وجاهت بخشیدن به بهره برداران غیرمجاز نبوده بلکه در آن سعی می شود بهره برداران چاه های غیر مجاز را در یک یا دو چاه با نظر کارشناسان امور آب منطقه ای تجمیع کرده و تمامی بهره برداران را به سمت تجهیز باغ ها به روش های نوین آبیاری سوق داد.
نریمانی ادامه داد: این طرح هم اکنون در مناطق روستایی از جمله آغاجری، مردق، گل تپه و خداجو شروع شده است.
وی، از آمادگی این مدیریت برای تحویل آب حجمی از چاه ها به بهره برداران خبر داد و گفت: در این راستا کارگاه های آموزشی به بهره برداران برگزار می شود تا در اجرای طرح خللی وارد نشده و کشاورزان هم برای اجرای آن آمادگی داشته باشند.
نریمانی، با اشاره به اینکه تجهیز باغ ها به سامانه های نوین آبیاری راه حلی در مدیریت منابع آبی است، اظهار کرد: تا کنون این شیوه در حدود چهار هزار و 700 هکتار از باغ ها اجرا شده که یک هزار و 386 هکتار آن مربوط به سال جاری است.
وی، بازده آبیاری در روش قطره ای را 85 درصد اعلام کرد و یادآور شد: بازده آبیاری در روش سنتی 15 درصد و بارانی 70 درصد بوده و استقبال کشاورزان و باغداران از سامانه آبیاری قطره ای موجب بهره وری بیشتر و صرفه جویی در مصرف آب می شود.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه گفت: هم اکنون دولت به منظور مصرف بهینه آب، برای اجرای هر هکتار آبیاری تحت فشار قطره ای 68 میلیون ریال اعتبار یارانه ای بلاعوض پرداخت می کند.
نریمانی، ساماندهی انهار را از دیگر راهکارهای مدیریت آب عنوان کرد و افزود: در این ارتباط 100 کیلومتر از انهار حوزه آبریز سد علویان این شهرستان ساماندهی شده است.
وی، خاطرنشان کرد: هم اکنون 48 کیلومتر از انهار با 100 میلیارد ریال اعتبار در حال ساماندهی بوده و مطالعات اجرای 52 کیلومتر دیگر به اتمام رسبده است.
نریمانی ادامه داد: انهار حوزه آبریز سد علویان (صوفی چای) 320 کیلومتر بوده که مطالعات 120 کیلومتر باقی مانده آن نیز در حال انجام است.
وی اضافه کرد: مطالعات ساماندهی و کانالیزه کردن چهار نهر مردق چای، خداجو چای، چکان چای و چاوان چای نیز پس از تامین اعتبار آغاز می شود.
نریمانی یادآور شد: این شهرستان با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه خود از شرایط خوبی برای فعالیت کشاورزی برخوردار بوده که با همکاری بهره برداران و استفاده از نظرات کارشناسان این مدیریت، این جایگاه ارتقا می یابد.
وی گفت: مراغه از دیرباز به لحاظ داشتن استعدادهای بالقوه در عرصه های مختلف کشاورزی، صنعتی و معدنی، تولیدات مازاد بر مصرف خود را به کشورهای مختلف صادر می کرد و اکنون نیز این روند ادامه دارد.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.
خبرنامه وب سایت: